Mensen gezond houden, dat is waar jouw werk om draait. Toch gebeurt het regelmatig dat cliënten juist een virus of infectieziekte oplopen in een zorginstelling. Met de juiste infectiepreventie kun je dat in veel gevallen voorkomen. Beter voor de cliënt en beter voor je personeel, want zorgmedewerkers zijn zelf vaak ook slachtoffer van het norovirus of buikgriep. Daar zit niemand op te wachten. Zorg dus voor een gezonde en veilige werkvloer door samen te werken aan infectiepreventie. Gebruik daarvoor onderstaande tips om infecties te voorkomen en je team te motiveren om de regels te volgen.
5 tips om jouw zorglocatie infectievrij te houden
Infecties voorkomen is niet zo ingewikkeld als het klinkt, eigenlijk is het niet meer dan een goede hygiëne naleven. Als iedereen in je team deze 5 tips volgt, kunnen jullie een hoop ellende voorkomen:
1. Handen wassen
De allerbelangrijkste maatregel is gelukkig meteen ook de makkelijkste: een goede handhygiëne! Iedereen moet zijn handen grondig wassen met water en zeep als de handen zichtbaar vuil, nat of plakkerig zijn of na een toiletbezoek. Kies voor een handdesinfectiemiddel als er geen zichtbaar vuil is, dat doodt alle ziektekiemen, zoals bacteriën en virussen. Het is heel belangrijk dat iedereen zijn handen brandschoon houdt, vooral na patiëntcontact en het aanraken van mogelijk besmette oppervlakken.
2. Secuur schoonmaken
Voorkom infecties door je locatie grondig en routinematig te poetsen. Niet alleen medische apparatuur en hulpmiddelen moeten secuur worden gereinigd, maar ook plekken als lichtknoppen en deurklinken. Zorg dat er voor alle ruimtes en oppervlakken een schoonmaakroutine is, liefst met een vast stappenplan en een aftekenlijst. Het sanitair moet dagelijks of zelfs meerdere keren per dag worden gereinigd, maar ook de ventilatieroosters moeten maandelijks een poetsbeurt krijgen.
Strikte schoonmaakprotocollen zijn onmisbaar om alle risico’s op verspreiding van virussen en bacteriën te voorkomen. Maak daarom een uitgebreid schoonmaak- en desinfectieplan dat alle taken precies beschrijft, wanneer en hoe vaak deze acties nodig zijn en wie daarvoor verantwoordelijk is. Werk dit plan regelmatig bij en zorg dat het gemakkelijk toegankelijk is voor alle collega’s.
3. Professionele schoonmaakmiddelen
Schoonmaken is belangrijk, maar als je er zeker van wilt zijn dat je alle virusdeeltjes en ziektekiemen aanpakt, moet je ook de juiste reinigingsmiddelen gebruiken. Dat is extra van belang in zorginstellingen waar veel kwetsbare cliënten komen. Gebruik professionele producten die bewezen effectief zijn tegen de meest voorkomende ziekteverwekkers. Kies altijd voor een middel dat is afgestemd op de ruimte en het oppervlak en volg de instructies van de fabrikant.
Vergeet ook de hulpmiddelen niet: schoonmaakhandschoenen zijn een must bij oppervlakken
waar lichaamsvloeistoffen op kunnen zitten. Voor microvezeldoeken is het belangrijk om meerdere kleuren te gebruiken voor verschillende ruimtes. Een veelgebruikt systeem is rood voor het sanitair, groen voor vloeren, blauw voor het interieur en geel voor de keuken en desinfectie.
4. Persoonlijke beschermingsmiddelen
Persoonlijke beschermingsmiddelen zoals handschoenen, mondmaskers en schorten beschermen je cliënten en je medewerkers. Train je personeel, zodat iedereen op de hoogte is van wanneer deze middelen nodig zijn, hoe je ze moet dragen en ook hoe ze weer veilig afdoet. Daarvoor geldt de vuistregel ‘werk van schoon naar vies’.
5. Voorzichtig met vuilnis
Let goed op met medisch afval, want dat is een gigantische bron van bacteriën. Afval goed scheiden en veilig weggooien, voorkomt dat ziektes zich verspreiden. Zet volle vuilniszakken of afvalcontainers daarom niet in dezelfde ruimte waar schone materialen of schoonmaakmiddelen worden bewaard. Wist je dat je ook nooit de lucht uit een volle afvalzak mag drukken om deze makkelijker dicht te krijgen? Op die manier blaas je ziekteverwekkers door de hele ruimte.
Zo krijg je je team mee
Een team is zo sterk als de zwakste schakel. Je schoonmaakplan is alleen effectief als alle medewerkers zich eraan houden. Maar hoe zorg je ervoor dat elke collega even strikt poetst en desinfecteert?
Dit zijn een aantal strategieën om medewerkers betrokken te houden:
Benadruk het belang van infectiepreventie
Betrek collega’s door hen te laten zien hoe hun dagelijkse handelingen direct bijdragen aan de veiligheid van patiënten en collega's. Een hartverscheurend waargebeurd verhaal van een jonge patiënt die een infectie oploopt tijdens een ziekenhuisverblijf en daardoor het leven verliest, zorgt voor een emotionele binding met infectiepreventie. Zulke casestudies maken de ernst van de situatie duidelijk en onderstrepen hoe belangrijk de strenge hygiëneregels zijn. Effectieve infectiepreventie redt levens, maar zorgt ook voor kortere opnames van patiënten en minder ziekmeldingen in het team.
Trainen en blijven herhalen
Houd de kennis over infectiepreventie op peil met regelmatige trainingen. Met workshops en interactieve sessies breng je personeel praktische vaardigheden bij en maak je van preventie een gedeelde verantwoordelijkheid. Plan regelmatig een training over het juiste gebruik van schoonmaakproducten, technieken voor effectieve desinfectie en het belang van persoonlijke beschermingsmiddelen voor nieuwe medewerkers en als opfrisser voor de rest van het team.
Er zijn zelfs allerlei gratis trainingsmaterialen te vinden om zorgprofessionals op te leiden in effectieve schoonmaak- en desinfectiepraktijken, zo maakte GGD Amsterdam de e-learning Hygiënisch werken in de praktijk, maar er is ook een speciale e-learning voor infectiepreventie in de verstandelijk gehandicaptenzorg.
Goed voorbeeld doet volgen
Geef als leidinggevende het goede voorbeeld en laat zien dat infectiepreventie een topprioriteit is. Dit betekent niet alleen de protocollen volgen, maar ook actief meedoen aan trainingssessies en betrokken zijn bij het toezicht op hygiënepraktijken.
Meten is weten
Houd bij hoeveel infecties voorkomen op je afdeling of locatie om bij te houden hoe effectief jullie schoonmaakplan is. Zo kunnen jullie successen vieren als het aantal infecties zakt en de protocollen aanpassen als dat nodig is. Met een goed monitoringsysteem weet je precies hoe je team ervoor staat en wanneer het verstandig is om een nieuwe training infectiepreventie te plannen.